EERSTE ELEKTRISCHE SLEEP-/DUWBOOT VOOR STADSDISTRIBUTIE
Deze week in de Start-up Monitor een gesprek met Bart Verweijen (37), drijvende kracht achter ZOEV City met de eerste gecertificeerde elektrische sleep-/duwboot voor stadsdistributie. ‘Het is niet zomaar een Tesla die op het water gaat.’
WAT IS JE ELEVATOR PITCH?
Milieuvriendelijke stadsdistributie in Amsterdam is een groot probleem. Vervoer over water is veel beter voor de binnenstad dan het gebruik van zware vrachtwagens over de weg. Met ZOEV City kunnen we hele grote volumes transporteren, zoals bouwmaterialen en afval. Bovendien doen we dat ook nog eens elektrisch, dus zonder CO2-uitstoot.
VERVOER OVER WATER; DAT KLINKT NIET ECHT ALS IETS NIEUWS.
Amsterdam is inderdaad vroeger vanaf het water opgebouwd. Alle stenen van de grachtenpanden zijn ooit over het water aangevoerd. Maar dat zijn we tegenwoordig vergeten, de wielen hebben het 100% overgenomen. Als ik een presentatie over watertransport geef, zijn mensen verbaasd dat dat kan. Terwijl het vroeger niet anders ging. We gebruiken duwbakken die vroeger ook al gebruikt werden, die kunnen over de smalste grachten en onder de laagste bruggen door. Het is grappig dat we nu een start-up maken van iets dat al honderden jaren oud is.
WELK PROBLEEM LOS JE DAARMEE EIGENLIJK OP?
De poorten van de grote steden zijn zich aan het sluiten voor zwaar wegtransport. Kademuren hebben het zwaar door de vele vrachtwagens. Onderhoud en herstel daarvan vraagt een enorme investering. Ook congestie en luchtkwaliteit zijn een groot probleem. Bij elektrisch vervoer over water heb je die problemen niet. De vaarwegen zijn er ooit voor bedacht om het bulk over water aan te voeren en eventueel het laatste stukje over de weg. We kunnen in totaal over een reikwijdte van 30 meter vanaf het water hijsen. Onze duwbak kan 90 ton of 160 kuub transporteren. Dat zijn 4,5 volle vrachtwagens, overigens mogen die nu al niet meer de stad in. Daarvoor is het maximum 7,5 ton. Dus we halen 12 volle vrachtwagens weg uit de stad per transport. Dat is niet alleen goed voor het milieu en de binnenstad, maar bespaart ook nog eens veel tijd. Er zijn minder chauffeurs nodig en er is geen wachttijd op de bouwplaats. De duwbak fungeert ook nog eens als opslag en ligt voor de deur met voorraden. Wanneer bouwers iets nodig hebben, dan pakken ze wat ze nodig hebben. Afval nemen we weer mee terug.
HOE BEN JE OP HET IDEE GEKOMEN?
Watertransport voor de bouw bestaat al heel lang. Maar binnenstedelijk bij de hele smalle grachten, dus tot in de haarvaten van de binnenstad, dat is bij velen nog onbekend. Onze bakken bestaan uit ruimschuiten, die werden vroeger gebruikt voor afval. Een aantal hebben we nog extra verdiept. Daardoor kunnen we makkelijk onder alle bruggen door met een laadruimte van ruim 3 meter. Om het helemaal milieuvriendelijk te doen hebben we een duw-/sleepboot omgebouwd tot een elektrische boot.
WAT IS DE GROOTSTE UITDAGING OM DIT IDEE SUCCESVOL TE MAKEN?
We zijn al twee jaar aan het lobbyen om te laten zien dat dit kan. Beleidsmakers bij de gemeente geloven er ook steeds meer in. Dat betekent dat ze de poorten voor vrachtverkeer nu écht kunnen gaan sluiten. Niet lang geleden hebben wij met succes een kadeherstelproject op de Prinsengracht afgerond. Dat is midden in de stad en heel moeilijk bereikbaar over de weg. Die tender is door een grote aannemer gewonnen op de samenstelling van de kademuren in combinatie met watertransport. Ons transport is weliswaar duurder dan over de weg, maar die kosten halen we makkelijk in omdat een project veel eerder klaar is vanwege de just-in-time bevoorrading. Al het materieel staat namelijk paraat in de bak. Ook kan het afval er meteen in zonder dat men moet wachten op een grote stortwagen.
WAT WAS DE GROOTSTE UITDAGING OM ZO’N DUWBOOT ELEKTRISCH TE MAKEN? WANT DIE KOOP JE NIET ZOMAAR AF FABRIEK.
De boot is volledig retrofit. We hebben de oude dieselmotor eruit gehaald en er een elektrische motor met accu’s in geplaatst. Die techniek is niet nieuw. Toch was het best lastig en een langlopend proces, zoals bijvoorbeeld de certificering van de accu’s. We zijn er ruim twee jaar mee bezig geweest om alle certificaten te verkrijgen die nodig zijn om zware lasten te mogen vervoeren over het water. De actieradius is een halve dag varen met grote afstanden, binnenstedelijk kan hij een hele dag actief zijn zonder op te laden.
WAT IS ER NU NODIG OM DIT PROJECT SUCCESVOL TE MAKEN?
Gemeenten moeten meedoen en ervoor zorgen dat de binnenstad gesloten blijft voor zware dieselvrachtwagens. Vervolgens is het aan ons om te laten zien dat er een goed alternatief is.
Omdat vrachtwagens nog altijd goedkoper zijn dan binnenstedelijk transport over het water is voor ons een strenger beleid van de gemeente erg belangrijk. Als de huidige politieke koers ooit weer losgelaten wordt, kunnen wij helaas niet concurreren. Daarvoor is de elektrische boot te duur. Ook hebben we om op te schalen een elektrische laadinfrastructuur nodig. Het is dezelfde techniek als bij elektrische auto’s, maar er zijn nu nog weinig snellaadstations in de binnenstad bij de waterkant. Normaal opladen duurt te lang, want de boot moet varen.
WAT ZIJN JE TOEKOMSTPLANNEN? WAAR STA JE OVER 2 JAAR?
Over twee jaar hebben we drie elektrische sleepboten in de vaart en ruim 15 ruimschuiten. Ook kunnen we dan onze bouwhub aan het water aan de rand van de stad optimaal inzetten. Want er is niets mooier dan het bundelen van vrachten en transporten voor verschillende projecten in de binnenstad.
WELKE BARRIÈRES HEB JE MOETEN SLECHTEN OM HIER TE STAAN?
Het is de eerste officieel gecertificeerde elektrische sleep-/duwboot. Alle binnenvaartschepen die zware lading vervoeren hebben een certificering van de IL&Tnodig. Dat duurde veel langer dan we hadden verwacht omdat er diverse aanpassingen nodig waren. We gebruiken bijvoorbeeld lithium-ion batterijen. Dit is een relatief nieuw type batterij voor scheepvaart en dat betekent dat deze zware testen moesten ondergaan om zeker te zijn van de veiligheid aan boord. Preventie van brandgevaar door oververhitting bleek een belangrijke eis van de scheepvaartinspectie. We moesten dus extra luchtkoeling aanbrengen voor de accucellen en de temperatuur in de gaten houden via het batterij management systeem. Als er één cel te heet wordt, stopt het hele systeem ermee. Je moet dus vanaf het eerste moment IL&T betrekken bij het project. Want het is niet zomaar een Tesla die op het water gaat.
Dit project is mogelijk gemaakt door de Provincie Noord-Holland
BRONVERMELDING
Dit artikel is gepubliceerd door Nieuwsblad Transport
Geschreven door Bart Pals
23 januari 2019
